Giriş
- 44 Yaşında
- Evli ve 2 Çocuk Annesi
- Devlet Üniversitesinde Akademisyen
Yakınmalar
Hasta, son 1,5 yıldır mutsuzluk, uyku sorunları, sinirlilik, işlerini yetiştirmede zorluk ve zaman zaman ölüm düşünceleri gibi şikayetlere sahiptir. Eşi yaklaşık 2 yıldır başka bir şehirde geçici görevlendirilen bir kamu personelidir.
Yolculuk
Bayan Ç., yoğun mutsuzluk ve artan ölüm düşünceleri sebebi ile profesyonel destek almaya karar vermiştir. Kişisel bakımını yapmakta ve çocukları ile ilgilenmekte çok zorlandığını belirtmiştir. İşlerini yerine getirmekte yaşadığı zorluğun çalışma ortamında problemler yaşamasına sebep olduğunu gözlemlemiştir. Bayan Ç., ölüm düşünceleriyle başa çıkmakta zorlandığı için başvurmuştur. Eşi başka bir şehirde geçici bir görevdeyken, Bayan Ç.’ nin talebi ile yanına gelmiştir. Eşi ile yapılan görüşmede, Bayan Ç.’nin son haftalarda ağlamalarının arttığı, sinirlilik ve tahammülsüzlük sebebi ile çocukları ile ilişkisinin bozulduğu, özbakımına eskisi kadar önem vermediği öğrenilmiştir. Bayan Ç.’nin yapılan ruhsal durum değerlendirmesi, klinik tablonun majör depresyon ile uyumlu olduğunu göstermiştir. Özellikle eşinin başka bir şehirde çalışmaya başlaması ile belirtilerinin ortaya çıktığı ve zamanla şiddetinin arttığı anlaşılmaktadır. Yaklaşık 1,5 yıllık süre içerisinde Bayan Ç.’nin akademik başarısı giderek azalmış, erteleme davranışı sebebi ile işleri yetiştirmesi neredeyse imkansız bir hal almıştır. En önemli sorunlardan biri, Bayan Ç.’nin yaşadığı ruhsal sorunları eşi ve yakınları ile konuşamamasıdır. Bu sebeple, profesyonel tedaviye başvurması oldukça gecikmiş görünmektedir. Bayan Ç. şikayetleri başladığında zamanla kendiliğinden düzelebileceğini düşünmüştür. Birkaç arkadaşından aldığı tavsiyeleri uygulamaya başlamış, vakit buldukça yürüyüş yapmak ve bazı bitkisel çayları tüketerek iyileşeceğini ummuştur. Ancak durumunun giderek daha da kötüleşmeye başladığını fark etmiştir. Kendi ifadesi ile “Durumun bir hastalık olabileceği düşüncesi,” neredeyse şikayetleri başladıktan 1 yıl sonra aklına gelmiştir. Durum Bayan Ç.’nin intihar edebilme olasılığını daha çok düşünmesiyle ürkütücü bir hal almaya başlamıştır. Hissettiği üzüntü ve korku, durumundan eşini haberdar etmesini gerektirmiştir.
Tedavi ve Bakım
Bayan Ç. gözlem altında tedavi olasılığını reddetmiştir. Eşi ile kalmak, acil durumda derhal başvuru ve haftalık kontroller konusunda sözel bir kontrat ile ayaktan tedaviye alınmıştır. Bayan Ç.’ye antidepresan ilaç tedavisi başlanmış ve tedaviye uykusunu düzenleyecek bir ilaç daha eklenmiştir. Çalıştığı kuruma sağlık mazereti sebebi ile, 2 hafta istirahatinin uygun olduğu bildirilmiştir. Eşi ile beraber günlük kısa fizik egzersizleri önerilmiştir.
İyileşme ve İlerleme
- İlk görüşmeden 1 hafta sonra yapılan kontrol muayenesinde Bayan Ç. daha iyi uyuyabildiğini, fiziksel egzersizleri yapmakta zorlandığını ancak eşinin yanında olması sebebi ile daha iyi hissettiğini söylemiştir.
- 2. haftanın sonunda yapılan kontrolde özbakımının daha iyi olması dikkat çekicidir. Duygulanımı hala biraz depresiftir ancak konuşma miktarı belirgin bir şekilde değişmiştir. Uykuya dalmakta neredeyse hiç sorunu kalmamıştır. Haftada 2 gün ailece egzersiz yapabildiklerini belirtmiştir.
- 4. haftada yapılan görüşmede kendi ifadesi ile şikayetlerinin yüzde 60-70”i geçmiştir. Sabahları hissettiği isteksizlik azalmakla beraber kısmen de olsa devam etmektedir. İşine dönmenin kendisine iyi geldiğini ancak bir hastalığı olduğu düşüncesinin iş yerinde kendisini biraz tedirgin hissettirdiğini söylemiştir. Kendisi için en iyi haberin eşinin görevlendirmeden dönmesinin sağlanması olduğunu söylemiştir. Hekim gözetimi ve yönlendirmesi doğrultusunda hastanın antidepresan dozu düzenlenmiştir.
- 6. haftadaki görüşmeye tek başına gelmiştir ve kendini değerli hissettiğini, neredeyse eskisi kadar iyi olduğunu, tek sorunun birikmiş işleri tamamlamak olduğunu söylemiştir.
- 8. haftada eşi ile gelmiştir. Eşi ile ev ve çocuklarla ilgili sorumlulukları paylaştıklarını, spor salonuna yazıldığını haftada 3 gün düzenli spor yaptığını, işlerini zorlanmadan yapabildiğini ifade etmiştir. Eşi, çocukları ve işi ile ilgili sorumlulukları “eskisi kadar” iyi yapabilmenin mutluluğunu hissettiğini söylemiştir.
Yansımalar ve Öğrenilen Dersler
Bayan Ç. tedaviye çok daha erken başvurabilmeyi istediğini söylemiştir. Çevresindeki insanların kendisinin “hasta” olduğunu düşünebilme olasılığının erken başvurmasına engel olduğunu düşünmüştür. Ancak ihtiyaç duyduğu yaşam kalitesinden uzaklaşmak, ölüm düşünceleri gibi faktörler tedaviye ihtiyacını hatırlatmıştır. Eşi ile beraber başladığı bu tedavi süreci, umduğundan daha hızlı ve daha fazla etki göstermiştir. Daha önce kendisini asla “depresyona girmeyecek biri” gibi tanımladığını ancak bu durumun ne kadar olası ve yaşamını etkileyebilecek olduğunu deneyimlediğini söylemiştir.
Bayan Ç. intihar düşünceleri ile gözlem altına alınmayı gerektirebilecek bir klinik tablo ile başvurmuştur. Ayaktan takip edilen Bayan Ç.’nin iş birliğine yatkın tutumu ve eşinin desteği ile hızlı cevap almasına yardımcı olmuştur. Kendisine göre, eskisi kadar işlevsel olma ihtimali yokken tedavinin 3. ayı içerisinde “eskisi kadar işlevsel” biri olmuştur. Üstelik kendine değer veren, eşi ve çocuklarıyla oldukça iyi vakit geçiren bir kadın ve akademisyendir.
Sonuç
Bayan Ç.’nin 1,5 yıl önce depresif yakınmaları ortaya çıkmış ancak uzunca bir süre profesyonel destek almamıştır. Neredeyse iş yapamaz hale gelmesi ve ölüm düşünceleri, eşinin de yardımı ile bir psikiyatriste başvurmasına sebep olmuştur. Düzenlenen tedavi ve fizik egzersiz ödevleri Bayan Ç.’nin şikayetlerinin zamanla azalmasına yardımcı olmuştur. Doktoru, eşi ve bazı yakın arkadaşlarının çabası Bayan Ç.’nin iyileşmesinde çok büyük bir rol oynamıştır. Süreç bir depresyon hastasının doğru bir tedavi ve iyi bir sosyal destekle nasıl iyileşebileceğini, bireyin yaşam kalitesini artırabileceğini göstermiştir.
Depresyon dünyada yeti yitimine en fazla sebep olan hastalıkların başında gelmektedir. Depresyonu iyi tanımak, gerektiğinde yardım istemek ve erkenden doktora başvurmak bireyin hem iyileşmesini sağlar hem de yaşam kalitesini ve üretkenliğini artırabilir.
