Majör Depresif Bozukluk (Unipolar Majör Depresyon)
Kişinin kendini çökkün ve mutsuz hissetmesi veya sevilen etkinliklere ilgi kaybı yaşamasıyla birlikte aşağıdaki 9 belirtiden en az 5'inin en az 2 hafta boyunca gözlenmesiyle oluşan dönem majör depresif dönem olarak adlandırılır.
- Günün çoğunda kendini çökkün ve mutsuz hissetmek
- Kişinin normalde keyifle yaptığı etkinliklerin çoğuna veya tamamına ilgisinin azalması veya tamamen kaybolması
- Normal uyku rutinine göre uykunun azalması veya artması
- İştahta azalma, önemli kilo kaybı veya iştahta artış, kilo alımı
- Başkaları tarafından hareketlerde gözlemlenebilen yavaşlama veya ajitasyon (huzursuz hareketlilik)
- Yorgunluk veya enerjide düşme
- Konsantre olma, düşünme veya karar verme yeteneğinde azalma
- Değersizlik veya aşırı veya uygunsuz suçluluk düşünceleri
- Tekrarlayan ölüm veya intihar düşünceleri veya intihar girişiminin olması
Not: Majör depresyon tanısı konulabilmesi için belirtilerin bir madde veya genel tıbbi bir durumdan kaynaklanmamış olması gerekir. Ayrıca yaşanan semptomlar önemli düzeyde rahatsızlık yaratmalı ve beraberinde kişinin verimliliğinde ve işlevselliğinde bozulmalara yol açmalıdır.1
Mevsimsel Depresyon
Mevsimsel depresyon kavramı, son 2 yıl içinde majör depresif dönemlerin başlangıcının yılın belirli bir zamanına özgü bir düzende yaşanmasını ifade eder. Bununla birlikte, hastalığın kontrol edilmesi, yılın belirli bir zamanında gerçekleşir. Örneğin dönemler sonbaharda başlayabilir ve ilkbahar aylarında sona erebilir.1
Gebelikle İlişkili Depresyon
- Gebelik sırasında veya doğumdan sonraki 4 hafta içinde depresyon atağının başlangıcını ifade eden depresyon çeşidi gebelikle ilişkili depresyon olarak adlandırılır.1
- Doğum Sonrası Depresyon: Doğum sonrası depresyonun görülme sıklığı oldukça yaygındır. Verilere göre doğum yapmış altı kadından biri bu durumdan etkilenmektedir. Daha önce de belirtildiği gibi depresyon, süreğen bir üzüntü ve günlük işlevlerinizi en az iki hafta boyunca yerine getirememe ile normalde yapmaktan keyif aldığınız etkinliklere olan ilginin kaybolması ile tanımlanır. Doğum sonrası depresyonda ise bu belirtiler mutsuzluk hissi, sebepsiz yere ağlama, bebeğinizle bağ kuramama, kendinize ve bebeğinize bakabileceğiniz konusunda kaygılarınızın olması gibi durumlar olarak görülür. Unutmayın, doğum sonrası depresyon uzman yardımıyla tedavi edilebilir. Eğer doğum sonrası depresyon yaşadığınızı düşünüyorsanız, bir uzmandan yardım istemenizi ısrarla öneriyoruz.2
Psikotik Depresyon
Psikotik depresyonda psikotik özellikler, depresif bir dönem boyunca herhangi bir anda görülebilen sanrılar (yanlış, sabit inançlar) ve halüsinasyonları (yanlış duyusal algılar) içerir.1
Regl (Adet) Dönemi Depresyonu
Tekrarlayarak reglin başlamasından önceki hafta boyunca ortaya çıkan depresyona regl (adet) dönemi depresyonu denmektedir. Regl başlamasıyla veya başlangıcından birkaç gün sonra gerileyen duygusal ve davranışsal belirtilerle kendini gösterir. Kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkiler.1
Tipik Olmayan Depresyon (Atipik Depresyon)
Depresif dönem boyunca aşağıdaki belirtilerden en az üçünün görüldüğü depresyona tipik olmayan depresyon (atipik depresyon) denmektedir. Bu belirtilerden birinin, “olumlu olaylarda daha iyi hissetmek” olması gerekmektedir:
- Hoşuna gidecek olumlu olaylarda daha iyi hissetmek
- İştah artışı veya kilo alımı
- Normal uyku rutinine göre aşırı uyumak (örneğin, günde en az 10 saat uyumak veya depresyon dönemi dışı, normalden, en az iki saat daha fazla uyumak)
- Bacaklarda ve kollarda ağırlık hissi
- Sosyal veya mesleki çatışmalara neden olan, uzun süredir devam eden, kişiler arası reddedilme duyarlılığı örüntüsü (yani derin kaygı, aşağılanma veya başkalarından en ufak bir reddedilme anında öfke hissetme)1
Kronik Depresyon (Distimi)
Kronik depresyon (distimi) için en az ardışık 2 yıl boyunca depresyon belirtilerinden en az 3’ünün bulunması gerekir. Belirtilerden biri kendini çökkün ve mutsuz hissetmek olmalıdır. Kronik depresyonun belirtileri majör depresyondaki kadar şiddetli değildir. Kronik depresyonun seyri sırasında belirti olmayan dönemler olabilir, ancak bu sürenin 2 yıllık (veya daha uzun) zaman diliminde ardışık 2 ayı geçmemesi gerekir. Kronik depresyon önemli bir sıkıntıyla birlikte kişinin verimliliğinde ve işlevselliğinde bozulmaya neden olur.1
Bipolar Bozukluktaki Depresyon
Eskiden 'manik depresif bozukluk' olarak bilinen bipolar bozuklukta hasta, iki farklı duygudurum (mani ve depresyon) arasında kalır. Hastalığın mani döneminde uykusuzluk, aşırı neşe, aşırı hareketlilik gibi belirtiler olur. Depresyon döneminde ise mutsuzluk, çökkünlük, sevilen etkinliklere ilginin azalması gibi klasik depresyon belirtileri görülmektedir.1
